Samengevat
Vanuit BUKO Bereikbaar hebben we het project St. Annastraat op een nieuwe wijze aangepakt: gedragsonderzoek als basis voor de verkeersmaatregelen. Tekstblad Premium interviewde mij over onze gedragsaanpak en bijbehorende resultaten.
“Hoe laat je fietsers om werkzaamheden heen fietsen? Bij de St. Annastraat in Nijmegen zijn verschillende gedragstechnieken ingezet, zoals een 3D-simulatie van een afzetting. Hoewel er altijd eigenwijze fietsers blijven, kiest een grote groep toch de omfietsroute. Fawad-Khan Bahadur werkte vanuit de afdeling BUKO Bereikbaar aan de ontwikkeling van deze interventie.”
Bronvermelding artikel: Tekstblad Premium
Hoe het begon: fietsers zijn een lastig te sturen doelgroep
De St. Annastraat in Nijmegen ging twee keer vijf weken op de schop. Fietsers op deze doorgaande route moesten worden omgeleid, eerst in de ene richting, daarna in de andere. Voor auto’s verloopt dat doorgaans goed. Fietsers blijken echter moeilijker te sturen. Omfietsen, al is het maar een paar honderd meter, is onnatuurlijk. Bovendien zijn fietsers kwetsbaar, dus dat maakt het onveilig als ze tegen het verkeer in gaan rijden. Vraag aan ons was daarom: hoe bevorderen we dat ze de omfietsroute nemen? De traditionele fysieke maatregelen bij wegwerkzaamheden houden doorgaans onvoldoende rekening met menselijk gedrag.
Van plan tot uitvoering: spookfietsen tegengaan
We deden onderzoek op locatie en interviewden fietsers: wat motiveert en wat remt om de omfietsroute te kiezen? Op basis van de uitkomsten en literatuuronderzoek selecteerden we gedragstechnieken die zouden kunnen werken, zoals:
We vroegen een 3D-artiest om de afzetting van het fietspad te simuleren.
Dit was de meest creatieve techniek, het verst af van de gebruikelijke maatregelen. De artiest, Rianne te Kaat, is voor haar optische illusie zelfs genomineerd voor de Dutch Street Art Awards in de categorie innovatie.
We begeleidden de omfietsroute met ondersteunende borden, voor positieve bekrachtiging.
Zoals ‘Je bent er bijna’ en ‘Finish! Zien we je morgen weer?’ Hierop hebben we veel positieve reacties gekregen. Deze borden kregen veel publiciteit, waaronder een top-5-post op Dumpert.
We genereerden foto’s met AI van specifieke emoties, voor sociale afkeuring.
Met die gezichtsuitdrukkingen op verkeersborden werd het ongewenste gedrag (spookfietsen) ontmoedigd.
Resultaat: minder hinder
Het verschil met of zonder de interventie is lastig te meten in dit geval. Tellingen van het aantal fietsers op de omfietsroute hangen sterk af van andere factoren, zoals de dag en het weer. We doen daarom belevingsonderzoek: zijn de fietsers iets anders gaan doen dan wat ze gewend zijn? Dat is dus zelfgerapporteerd gedrag. Dat willen we vervolgens gaan vergelijken met het zelfgerapporteerd gedrag bij andere projecten, om iets over het effect te weten te komen. De gemeente en de aannemer vinden in ieder geval dat de interventies positief hebben uitgepakt. In vergelijking tot projecten die hierop lijken, ervaren ze aanmerkelijk minder overlast door fietsers.
